بررسی عنصر زمان در لیلی و مجنون نظامی بر اساس آرای ژرار ژنت

Authors

  • حسن پور, هیوا پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • رادفر, ابوالقاسم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • پورنامداریان, تقی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

زمان، یکی از مهم­ترین عناصر روایت است که از سردمداران این نظریه، ژرار ژنت فرانسوی است. او زمان را به سه مقولۀ کلی تقسیم می­کند: نظم، تداوم و بسامد؛ که هر یک از این موارد نیز خود به موارد ریزتری تقسیم می­شوند. در این پژوهش به بررسی این عنصر روایت در منظومۀ لیلی و مجنون نظامی پرداخته‌شده است. از آن‌جا که نظامی، از داستان­سرایان بزرگ ادب فارسی است و منظومه­های او مقلّدان زیادی پیدا کرد، لزوم این بررسی و پژوهش برای نشان دادن هنر او در استفاده از تمهیدات زمانی احساس شد. با توجّه به داده­های این پژوهش، مشخص شد که، نظامی سعی کرده است بیشتر از زمان­پریشی و تداوم (که باعث طولانی­تر شدن زمان داستان می­شوند) بهره ببرد. زمان­پریشی­ها (گذشته­نگرها و آینده­نگرها) نیز روایت­آمیز (درونی) هستند که این امر باعث طولانی­شدن زمان داستان شده است. بنیاد روایت در منظومه نیز بر تناوب گفت‌وگو و بیان نمایشی نهاده شده است و ذکر تلخیص­ها و بسامدها در بیان نمایشی، حکایت از اختیار بی‌چون و چرای راوی داستان در چگونگی سیر روایت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تطبیق منظومه «لیلی و مجنون» و نمایشنامه «سیرانو دوبرژراک» از منظر بیش‌متنیت ژرار ژنت

بینامتنیت اصطلاحی رایج در نظریه‌های ادبی و زبان‌شناسی است که بیش‌تر در آرای ساختارگرایان و پساساختارگرایان دیده می‌شود. در این مقاله کوشیده‌ایم ضمن نیم‌نگاهی به دیدگا‌ه‌های مختلف نظریه‌پردازان بینامتنیت، به تشریح و توضیح ترامتنیت ژنتی بپردازیم و پس از آن با بکارگیری بخش بیش‌متنیت این دیدگاه، مشابهت‌های داستانی منظومه «لیلی و مجنون» و نمایشنامه «سیرانو دوبرژراک» را ارائه دهیم. بینامتنیت مبتنی بر...

full text

بررسی عنصر زاویۀ دید در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی براساس الگوی روایت‌شناسی ژرار ژنت

نزدیک به چهار دهه است که روایت‌شناسی به عنوان علمی مستقل، در غرب جای خود را باز کرده و در مطالعه و بررسی متون ادبی از آن استفاده می‌شود. یکی از نظریه‌پردازان برجستۀ روایت‌شناسی، ژرار ژنت فرانسوی است که به گفتۀ بسیاری از محققان، کامل‌ترین نظریات را در باب این حوزه داده است. آرای دقیق و منسجم ژنت در حوزۀ روایت‌شناسی، به‌ویژه در مبحث زاویۀ دید، چنان ظرفیتی دارد که می‌‌توان با کمک الگوی روایت‌شناسی...

full text

مقایسة تطبیقی منظومة لیلی و مجنون نظامی و نمایشنامة سیرانودوبرژراک روستان از منظر بیش¬متنیت ژرار ژنت

رویکرد بیش­متنیت ژرار ژنت عبارت است از بررسی رابطة میان دو متن ادبی، به گونه­­ای که بیش­ متنتفسیر پیش­ متننباشد. در این ساحت هر متن قابلیت مقایسه با متون مشابه را پیدا می­کند؛ به طوری که افق جدیدی از پیوندهای ادبی - فرهنگی مختلف در اختیار خواننده قرار می­دهد. در این مقاله کوشیده­ایم ضمن نیم نگاهی به دیدگاه­های مختلف نظریه­پردازان بینامتنیت، به تشریح و توضیح ترامتنیت ژنتی بپردازیم و پس از آن ب...

full text

بررسی تطبیقی عنصر فضا در منظومه های "لیلی و مجنون" نظامی گنجوی و مکتبی شیرازی

عنصر فضا در داستان از جمله عوامل موثر بر خواننده است که حس نشاط، اندوه، هیجان، هراس و عشق یا نفرت را‌ ممکن است ایجاد کند؛ ازسویی فضا رابطه‌ای تنگاتنگ با دیگر عناصر داستان همچون شخصیت، گفتگو، لحن، طرح یا پیرنگ و... دارد؛ به‌طوری که تقریبا تمامی عناصر داستان در شکل‌گیری فضای اثر نقشی اساسی دارند. از میان داستان‌های عاشقانه که فضای اندوه در آن نمود بسیار بارزی دارد، منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی اس...

full text

مقایسة عنصرگره‌افکنی در دو منظومة لیلی و مجنون نظامی و مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی

 لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسة نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  7- 39

publication date 2016-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023